(HR) คือใคร? (คุณสมบัติ HR ที่ดี)
แผนกทรัพยากรมนุษย์คืออะไรกันนะ แล้วตำแหน่งนี้สำคัญต่อการทำธุรกิจยังไงบ้างผมเชื่อว่าคนที่อยู่ในวัยทำงานก็คงต้องรู้จักหรือเคยพูดคุยกับฝ่ายบุคคลของบริษัทไม่มากก็น้อย เพราะไม่ว่าคุณจะเป็นเจ้าของธุรกิจหรือพนักงานออฟฟิศ ตราบใดที่คนยังต้องทำงานกับคนอื่นอยู่ คนก็ต้องเคยเห็นหน้าเห็นตาฝ่ายบุคคลกันบ้างแหละ
ในสมัยที่ผมเรียนมหาลัยแล้วกำลังหางานใหม่ๆ ผมเข้าใจแค่ว่าแผนกฝ่ายบุคคลหรือทรัพยากรมนุษย์คือแผนกที่เราต้องไปตีสนิทเพื่อที่จะให้เขาเรียกเราเข้าไปสัมภาษณ์งาน แต่พอเริ่มโตขึ้นเรื่อยๆผมก็เข้าใจว่าความสำคัญของแผนกนี้มีมากกว่านั้น … เรียกว่าเป็นหัวใจของการบริหารบริษัทในสมัยนี้แล้วก็ได้
แต่งานแผนกทรัพยากรมนุษย์มีอะไรกันบ้าง มันคือการเรียกสัมภาษณ์พนักงานอย่างเดียวหรือเปล่า วันนี้เรามาลองศึกษาดูกันครับว่าฝ่ายบุคคลคืออะไร คุณสมบัติของแผนกนี้ที่ดีต้องเป็นยังไง และหน้าที่มีอะไรบ้าง
Human Resource (HR) คืออะไร?Human Resource (HR) หรือแผนกทรัพยากรมนุษย์-ฝ่ายบุคคล เป็นแผนกที่จัดการบริหารทรัพยากรมนุษย์ในองค์กรหน้าที่ของแผนกทรัพยากรมนุษย์ก็คือ การสรรหาและพัฒนา ทรัพยากรมนุษย์ในองค์กรเพื่อสนับสนุนการทำงานของแผนกอื่นๆในองค์กรและทำให้องค์กรสามารถดำเนินการได้เราจะเห็นได้จากชื่อตำแหน่ง คำว่า ‘ทรัพยากรมนุษย์’ แปลว่าบุคคลในตำแหน่งนี้ต้องบริหารงานที่เกี่ยวกับทรัพยากรมนุษย์ทั้งหมดในบริษัทครับ แต่การบริหารทรัพยากรมนุษย์แปลว่าอะไรกันนะ
ทุกองค์กรมีเป้าหมายเฉพาะองค์กร เพราะฉะนั้นองค์กรส่วนมากจะมีการวัดผลไม่ว่าอย่างไรก็อย่างหนึ่ง แต่การวัดผลที่ใช้กันแพร่หลายที่สุดก็คือการดูกำไรขาดทุน เท่ากับว่าหน้าที่ของทุกแผนกในบริษัทก็คือการเพิ่มรายได้หรือไม่ก็ลดค่าใช้จ่าย แผนกทรัพยากรมนุษย์ก็เหมือนกัน
โดยรวมแล้วแผนกทรัพยากรมนุษย์สามารถเพิ่มรายได้ให้บริษัทได้โดยวิธีดังนี้
รับพนักงานใหม่ เพื่อทำให้บริษัทสามารถเติบโตขึ้นได้ง่ายขึ้น ในทางตรงข้ามฝ่ายทรัพยากรมนุษย์ก็สามารถ ไล่พนักงานออกเพื่อลดค่าใช้จ่ายได้ด้วย
ทำเทรนนิ่งให้พนักงาน เพื่อทำให้พนักงานทำงานได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
เพิ่มความจงรักภักดีต่อองค์กร ทำให้พนักงานขยันมากขึ้นและลาออกน้อยลง
หากเราเข้าใจความหมายของทรัพยากรมนุษย์ และบทบาทของแผนกนี้ในองค์กรแล้ว เรามาลองดูความหมายของการบริหารจัดการทรัพยากรมนุษย์กันต่อครับ
Human Resource Management หรือ HRM คือ?การบริหารจัดการทรัพยากรมนุษย์ หรือ HRM คือกลยุทธ์กระบวนการที่แผนกทรัพยากรมนุษย์ใช้เพื่อให้ผลลัพธ์และผลผลิตขององค์กรจากทรัพยากรมนุษย์ออกมาดีขึ้นหรือได้กำไรมากขึ้น ส่วนมากแล้วปัจจัยหลักของการบริหารทรัพยากรมนุษย์ก็คือประสิทธิภาพการทำงาน และ ประสิทธิผลของผลงานหน้าที่การบริหารจัดการทรัพยากรมนุษย์จะขึ้นอยู่กับชนิดขององค์กร ขนาดขององค์กร และวัฒนธรรมขององค์กรด้วย
เราจะเห็นได้ว่าองค์กรที่ว่าจ้าง ‘แรงงาน’ จะมีวิธีบริหารทรัพยากรมนุษย์ต่างจากบริษัทที่ว่าจ้าง ‘พนักงานออฟฟิศ’ นอกจากนั้นแล้วองค์กรที่มีพนักงานที่อายุน้อยก็มีความต้องการไม่เหมือนกับองค์กรที่มีพนักงานที่มีประสบการณ์มากแล้วเป็นต้น
แต่ไม่ว่าจะเป็นพนักงานแผนกไหน ตำแหน่งอะไร องค์กรก็ยังได้รับผลประโยชน์จากพนักงานที่ขยันและรักองค์กรอยู่ดี สามารถอ่านบทความเพิ่มเติมของผมได้ ทํายังไงให้พนักงานรักองค์กร
‘มนุษย์’ เป็นปัจจัยที่มีความผันแปรสูงกว่าปัจจัยอย่างอื่น เพราะฉะนั้นการบริหารจัดการทรัพยากรมนุษย์ที่ดีที่สุดก็คือการปรับตัวและปรับปรุงอยู่เสมอ
บริษัทขนาดเล็กที่เติบโตไปเป็นบริษัทขนาดใหญ่ก็จะมีการเปลี่ยนแปลงด้านความต้องการในทรัพยากรณ์มนุษย์ หรือบริษัทขนาดใหญ่ที่ต้องการผลิตไลน์สินค้าใหม่ เข้าตลาดใหม่ หรือ ปรับปรุงโครงสร้างธุรกิจก็ล้วนต้องมีการปรับปรุงทรัพยากรณ์มนุษย์เช่นกัน
หน้าที่ของการทำงานในตำแหน่ง HR มีอะไรบ้าง?ผมได้อธิบายความหมายของทรัพยากรมนุษย์และการจัดการทรัพยากรมนุษย์มาเยอะแล้วเรามาลองดูหน้าที่ในการทำงานของแผนกนี้นะครับ ตำแหน่ง HR อาจมีความสำคัญมากกว่าที่หลายคนคิดไว้ในตอนแรกก็ได้
สรรหาทรัพยากรและจัดการแรงงาน (Recruiting and Staffing) – หน้าที่ส่วนที่ถือว่าตรงไปตรงมา องค์กรส่วนมากมีการรับพนักงานอยู่สม่ำเสมออยู่แล้ว องค์กรที่มีการวางแผนธุรกิจดีจะรู้ว่าในแต่ละปีองค์กรต้องเติบโตมากแค่ไหนและต้องรับพนักงานเพิ่มเท่าไร นอกจากนั้นแล้วในกรณีที่พนักงานเก่าต้องออกจากงาน ทางฝ่ายทรัพยากรมนุษย์ก็ต้องรับผิดชอบหาพนักงานมาแทนด้วย
อบรมและพัฒนาบุลคากร (Training) – การอบรมพนักงานจะทำให้พนักงานทำงานได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ส่วนมากแล้วการอบรมที่ฝั่งทรัพยากรมนุษย์จัดจะเกี่ยวข้องกับการเสริมทักษะจำพวกความเป็นผู้ทำและการทำงานเป็นทีม ซึ่งจะเอื้ออำนวยให้พนักงานสามารถเติมโตในบริษัทและทำงานได้หลากหลายมากขึ้น หากระบบการอบรมและพัฒนาบุคลากรทำได้ดี ปัญหาด้านการสรรหาทรัพยากรก็จะลดลง
ประเมินผลงาน (Appraisal) – บางคนก็เรียกข้อนี้ว่าการประเมิน KPI การประเมินผลงานอาจจะขึ้นอยู่กับผลงานที่พนักงานทำ การเข้าออกงานสาย หรือการหยุดเยอะเกินเป็นต้น ไม่ว่ารายละเอียดคืออะไรก็ตาม หน้าที่สูงสุดของฝ่ายทรัพยากรมนุษย์ก็คือ
การประเมินว่าพนักงานควรได้รับรางวัลหรือถูกลงโทษอย่างไรบ้าง อาจจะเป็นการเลื่อนตำแหน่ง ให้โบนัส หรือหักเงินเดือนก็ได้
บริหารอัตราจ้างงาน (Payroll) – อัตราว่าจ้างไม่ได้มีแค่เงินเดือนเท่านั้น แต่ยังรวมถึงสวัสดีการต่างๆ ประกันสุขภาพ ประกันสังคม ภาษี กองทุน และ ค่าใช้จ่ายอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับพนักงานอีกด้วย ปัจจัยสำคัญของส่วนนี้ก็คือการศึกษาข้อมูลไม่ว่าจะเป็นเรื่องเทคโนโลยี กฎหมาย หรือนโยบายรัฐบาล และหาวิธีดำเนินการให้ถูกต้องและมีความขัดแย้งน้อยที่สุด
แก้ปัญหาและลดความขัดแย้ง (Conflict Resolution) – องค์กรที่ทำงานด้วยมนุษย์ก็ย่อมมีปัญหาด้านความสัมพันธ์ไม่มากก็น้อย โดยเฉพาะองค์กรที่มีความแตกต่างระหว่างชนชั้น เชื้อชาตื ศาสนา หรือความเชื่อทางการเมือง เราก็ยิ่งเห็นปัญหาพวกนี้ได้บ่อย บางครั้งหน้าที่ของฝ่ายทรัพยากรมนุษย์อาจจะเป็นการห้ามพนักงานขโมยของกินในตู้เย็น หรือบางทีอาจจะเป็นเรื่องที่ใหญ่กว่านั้นก้ได้
จากประสบการณ์ทำงานของผม แผนกทรัพยากรมนุษย์คือตัวแปรสำคัญเวลาที่บริษัทเผชิญปัญหาเลยครับ เพราะเมื่อไหร่ที่พนักงานกับผู้บริหารมีความคิดเห็นไม่ตรงกัน แผนกที่ต้องเป็นตัวกลางเพื่อแก้ปัญหาความไม่พอใจก็คือแผนกทรัพยากรมนุษย์
บางครั้งหน้าที่ของฝ่ายทรัพยากรณ์มนุษย์ก็คือการสนับสนุนหรือช่วยแผนกอื่นด้วย ยกตัวอย่างเช่น ฝ่ายทรัพยากรณ์มนุษย์อาจจะให้เงินเดือนเบื้องต้นกับหัวหน้าแผนกเพื่อที่จะใช้ต่อรองกับพนักงานใหม่ หัวหน้าแผนกก็จะมีอำนาจในการตัดสินใจว่าเงินเดือนที่ควรจะให้พนักงานจริงๆควรอยู่เท่าไรเป็นต้น
หรือบางครั้งหัวหน้าแผนกก็อาจจะเป็นคนไปบอกฝ่ายทรัพยากรมนุษย์เองว่าพนักงานคนนี้ทำงานดีควรจะได้ผลตอบแทนเยอะหน่อย อย่างไรก็ตามรายละเอียดการบริหารพนักงานก็ขึ้นอยู่กับวิธีการทำงานของแต่ละองค์กรด้วย
ผู้บริหารหรือเจ้าของธุรกิจหลายคนเลือกที่จะมอง ‘พนักงาน’ เป็น ‘ตัวเลข’ กำไรหรือขาดทุนมากเกินไป แต่ ‘มนุษย์ก็คือมนุษย์’ ทุกคนมีความต้องการ มีทักษะไม่เหมือนกัน บริษัทที่สามารถบริหารทรัพยากรมนุษย์ได้เหมาะสมที่สุดก็คือบริษัทที่จะสามารถเติบโตได้เยอะที่สุด
คุณสมบัติของผู้ที่ทำหน้าที่เป็น HR ที่ดีมีอะไรบ้าง?เราเห็นแล้วว่าหน้าที่การงานของตำแหน่งทรัพยากรมนุษย์มีอะไรบ้าง แต่คุณสมบัติของคนที่จะทำงานนี้ได้ดีคืออะไรกันนะ
ทรัพยากรมนุษย์คือแผนกที่ต้องทำงานกับบุคคลภายในและภายนอกบริษัทอยู่ตลอดเวลา และต้องสามารถแก้ไขไกล่เกลี่ยปัญหาที่เกี่ยวกับทรัพยากรมนุษย์ในองค์กรได้ เพราะฉะนั้นทักษะต่อไปนี้เป็นสิ่งที่จำเป็นมาก
ทักษะการสื่อสาร – หมายถึงการสื่อสารทั้งคำพูดและท่าทาง ไม่ว่าจะเป็นคำที่พูด วิธีที่พูด หรือเวลาที่พูดก็ตาม
ทักษะด้านมนุษย์สัมพันธ์ – ผมได้อธิบายไปแล้วว่าแผนกนี้เป็นแผนกที่อยู่ระหว่างทุกแผนก และทุกคนในบริษัท เพราะฉะนั้นทักษะที่สำคัญที่สุดก็คือทักษะมนุษย์สัมพันธ์ที่ทำให้แผนกนี้สามารถเข้าถึงและพูดคุยกับทุกคนในบริษัทได้
ในยุคสมัยนี้ เราจะเห็นได้ว่าบริษัทเริ่ม ‘พึ่งพาพนักงาน’ มากขึ้น หมายความว่ายังไง?
หมายความว่า งานส่วนมากที่สร้างรายได้และกำไรให้กับบริษัทก็คืองานที่มาจากพนักงานที่มีทักษะและประสบการณ์เยอะ ซึ่งจะแตกต่างจากเมื่อก่อนที่บริษัทเอาแต่พึ่งพนักงานชนชั้นแรงงาน ที่ทำงานรูปแบบเดิมๆเป็นระบบ ซ้ำไปซ้ำมา
ยกตัวอย่างเช่น บริษัทที่ปรึกษาทางธุรกิจ บริษัทไอทีและซอฟต์แวร์ต่างๆ และบริษัทการเงิน ล้วนเป็นบริษัทที่กำลังมีความนิยมในตลาดมากขึ้นเรื่อยๆ
บริษัทเหล่านี้สามารถทำงานและเติบโตได้ด้วยทักษะของพนักงานเป็นส่วนมาก แตกต่างจากเมื่อก่อนที่บริษัทจะนิยมพึ่งพาแรงงานการผลิตเป็นต้น เท่ากับว่าบริษัทมีความจำเป็นต้องพึ่งพาทรัพยากรมนุษย์ที่จะบริหาร รับงาน ฝึกงาน มากขึ้นเรื่อยๆเช่นกัน
แหล่งที่มา : https://thaiwinner.com/human-resource/
ProsoftHRMIโปรแกรมบริหารทรัพยากรมนุษย์โปรแกรมเงินเดือน
